Ένα νέο φάρμακο, η τιρζεπατίδη, πήρε έγκριση στην Αμερική από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) για χρήση στον διαβήτη τύπου 2 και σύντομα θα χρησιμοποιηθεί και ως φάρμακο εναντίον της παχυσαρκίας.
Τα φάρμακα αυτής της «ομάδας» ξεκίνησαν σαν θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη. Πρόκειται για πεπτίδια-ορμόνες που εκκρίνονται από το έντερό μας όταν τρώμε (το τονίζω, μόνο όταν τρώμε) και έτσι ρυθμίζουν τη μεταγευματική υπεργλυκαιμία, ευνοώντας την έκκριση ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται ιατρικά το «φαινόμενο ινκρετίνης». Παράλληλα όμως με αυτήν τη δράση τα πεπτίδια αυτά έχουν ακόμα πολλές ευεργετικές ιδιότητες όπως είναι η καρδιοπροστασία (με μείωση των καρδιακών επεισοδίων και των εγκεφαλικών επεισοδίων στις μελέτες σε σχέση με το εικονικό φάρμακο), η νεφροπροστασία, η μείωση του κακού σπλαχνικού λίπους, η μείωση της παραγωγής ηπατικής γλυκόζης, αλλά και η ανορεξία με άμεση δράση στο κέντρο όρεξης στον υποθάλαμο και ο γρήγορος και παρατεταμένος κορεσμός λόγω της επιβράδυνσης της διάβασης των τροφών που τρώμε από τον πεπτικό σωλήνα (στομάχι).
Οι δυο τελευταίες ιδιότητες οδηγούν σε μείωση της συνολικά προσλαμβανόμενης τροφής με αποτέλεσμα τη μείωση των θερμίδων και τελικά την απώλεια βάρους, βελτιώνοντας όλα τα κακά επακόλουθα του Μεταβολικού Συνδρόμου των ασθενών μας.
Μέχρι σήμερα χρησιμοποιούσαμε φάρμακα ανάλογα του πεπτιδίου GLP-1 με εξαιρετικά αποτελέσματα στην απώλεια βάρους, όπως:
– η λιραγλουτίδη
– η ντουλαγλουτίδη και
– η σεμαγλουτίδη
Όλα χορηγούνται ενέσιμα, αλλά η ντουλαγλουτίδη και η σεμαγλουτίδη αρκούν σε δοσολογία μόνο μια φορά την εβδομάδα, κάτι που βοηθάει στην αποδοχή τους από την πλευρά του ασθενούς.
Η σεμαγλουτίδη κατάφερε να δείξει στις μελέτες απώλεια βάρους ακόμα και πάνω από το 15% στον παχύσαρκο ασθενή. Στην Αμερική μάλιστα αλλά πρόσφατα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση κυκλοφόρησε και σε μορφή χαπιού από το στόμα.
Σε ό,τι αφορά τις παρενέργειές τους, η μοναδική πραγματική παρενέργεια είναι το αίσθημα ναυτίας και η διάρροια ή/και δυσκοιλιότητα σε ποσοστό περίπου 10% των ασθενών ή και εμετοί αν ο θεραπευόμενος παρασυρθεί και φάει μεγάλη ποσότητα φαγητού ή πολύ λιπαρές τροφές (σκεφτείτε ότι αυτή είναι η δουλειά τους, να σε αποτρέπουν να τρως αλόγιστα και να μπορείς να σταματάς την πρόσληψη τροφής, δηλαδή τη βουλιμία, όταν καταλαβαίνεις ότι δεν πεινάς άλλο). Στις παρενέργειες της σεμαγλουτίδης αναφέρονται επίσης και η επιδείνωση της αμφιβληστροειδοπάθειας σε άτομα με ήδη προϋπάρχουσα νόσο (η παρενέργεια αυτή ελέγχεται αν όντως είναι αλήθεια) και πολύ σπάνια η πιθανότητα παγκρεατίτιδας.
Γι’ αυτούς τους λόγους, αυτή η κατηγορία φαρμάκων πήρε έγκριση και για τη θεραπεία της παχυσαρκίας ακόμα και σε ασθενείς που δεν πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη!
Αυτά ισχύουν σε ό,τι αφορά τους αγωνιστές GLP-1. Έρχεται όμως τώρα η καινούργια φουρνιά φαρμάκων η οποία εκτός του πεπτιδίου GLP-1, συνδυάζει και ένα δεύτερο πεπτίδιο-ορμόνη, το GIP, που ενισχύει αυτές τις δράσεις, με ανώτερη επίδραση και στη ρύθμιση του διαβήτη αλλά και με απώλεια βάρους που φτάνει το 20% του σωματικού βάρους. Ο συνδυασμός GIP+GLP1 με την ονομασία tirzepatide (τιρζεπατίδη), πηρε έγκριση στην Αμερική από τον FDA. Σύντομα έπεται έγκριση και σε ασθενείς οι οποίοι δεν πάσχουν από διαβήτη, ως φάρμακο κατά της παχυσαρκίας.
Η τιρζεπατίδη έχει δείξει στις μελέτες εντυπωσιακά αποτελέσματα και σίγουρα θα αποτελέσει ένα ισχυρότατο όπλο στη φαρέτρα του γιατρού (και έπονται και άλλα όπως για παράδειγμα ο τριπλός αγωνιστής υποδοχέων GLP-1, GIP και γλουκαγόνης ακόμα και για θεραπεία του Alzheimer που θεωρείται ως ο διαβήτης τύπου 3 λόγω της αντίστασης της ινσουλίνης στο επίπεδο του εγκεφάλου που οδηγεί στην εναπόθεση του αμυλοειδούς και την εκφύλιση του νευρικού ιστού).
Τελειώνοντας θα ήθελα να σταθώ σε δυο σημαντικά σημεία: Πρώτον, τα νέα φάρμακα είναι δυστυχώς αρκετά ακριβά για να μπορέσει κανείς να τα αγοράζει χωρίς την κρατική συμμετοχή των ταμείων. Δεύτερον, εφόσον αναγνωρίζουν όλοι ότι η παχυσαρκία είναι νόσος, θα πρέπει να σταματήσουν να θεωρούν τις νέες θεραπείες ως φάρμακα lifestyle τα οποία δε χορηγούν τα ταμεία. Αλλιώς θα αναγκάζονται να πληρώνουν αργότερα στο πολλαπλάσιο, τις επιπλοκές που προκαλεί η παχυσαρκία. Όλοι οι κρατικοί φορείς υγείας θα πρέπει να δουν την πραγματικότητα και να προβούν στη σωστή και με ιατρικούς όρους διάθεση αυτών των νέων θεραπειών που είναι προς όφελος όλων.
Νικόλαος Γεωργιάδης, Ιατρός Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας
