Η αλήθεια είναι ότι με τόσο λίγα ακόμα περιστατικά, τίποτα δεν είναι σίγουρο. Και ναι μεν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανησυχεί, αλλά ακόμα κρατάει στάση αναμονής χαρακτηρίζοντάς την παραλλαγή ως «παραλλαγή ανησυχίας VOC».
Τι συμβαίνει λοιπόν και ανησυχούμε;
Το όνομα της είναι «παραλλαγή Όμικρον» ή με τον κωδικό Β.1.1.529 και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Μποτσουάνα στην Αφρική. Αυτή λοιπόν η παραλλαγή περιέχει 32 μετατάξεις στην πρωτεΐνη S της ακίδας (spike) αλλά και ακόμα 16 μεταλλάξεις στο υπόλοιπο γενετικό της υλικό. Με έναν συνολικό αριθμό 48 διαφορετικών μεταλλάξεων, υπάρχει ο κίνδυνος το νέο αυτό στέλεχος να συμπεριφερθεί τελείως απρόσμενα και διαφορετικά από τα προηγούμενα στελέχη (δέλτα, βήτα, άλφα).
Κάποιοι μάλιστα φτάνουν στο σημείο να μιλάνε ακόμα και για «καινούργιο ιό». Εντάξει, ας μην είμαστε υπερβολικοί, ουσιαστικά ο ιός είναι ο ίδιος και μάλιστα φαίνεται να είναι απόγονος του προηγούμενου στελέχους βήτα της Νοτίου Αφρική, μια και φαίνεται να έχει αρκετές από τις μεταλλάξεις που είχε και εκείνο το στέλεχος. Δυο από αυτές τις μεταλλάξεις προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία:
- η Ν501Υ που του προσδίδει μεγάλη μεταδοτικότητα – μολυσματικοτητα και
- η Ε484Α που ίσως του δίνει μια δυνατότητα να διαφεύγει των αντισωμάτων άρα και της δράσης των εμβολίων
Και βέβαια υπάρχει και η D614G (που έχει και η παραλλαγή Β) και αυξάνει τη μεταδοτικότητά του.
Αυτές, μαζί λοιπόν με πάρα πολλές ακόμα (είπαμε, 48 συνολικά), μας κάνουν να ανησυχούμε ιδιαίτερα για τη συμπεριφορά του ιού και το γενικό προφίλ του. Από την Μποτσουάνα σε πολύ λίγες ημέρες μεταδόθηκε στη Νότια Αφρική με μια πολύ γρήγορη και ιδιαίτερα αυξητική πορεία των κρουσμάτων. Και από εκεί πέρασε στα γύρω κράτη όπως της Μοζαμβίκης, της Ναμίμπια, του Λεσότο, της Ζιμπάμπουε και άλλες, αλλά και του Χονγκ Κονγκ (από ταξιδιώτη) και του Ισραήλ. Και δεν άργησε να φανεί και στην Ευρώπη. Το πρώτο κρούσμα στο Βέλγιο από γυναίκα ταξιδιώτη που επέστρεφε από την Αίγυπτο και δεν είχε πάει στα κράτη της Νοτίου Αφρικής! Ήδη και η Βρετανία ανακοίνωσε δυο περιστατικά και έτσι άρχισαν να «σκάνε» όλο και περισσότερα κρούσματα και σε αλλά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: 2 στη Βαυαρία της Γερμανίας, 1 στη Νάπολη της Ιταλίας και μάλλον μπόλικα στην Ολλανδία (από πτήση που επέστρεφε από Γιοχάνεσμπουργκ) και στην Τσεχία. Σε καραντίνα για έλεγχο και 5 Έλληνες στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος που επέστρεφαν από Αφρική. Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε!
Πώς προέκυψε, αν ξέρουμε, και τι σημαίνει πρακτικά τουλάχιστον μέχρι τώρα;
Φαίνεται ότι ίσως το νέο στέλεχος προήλθε από ασθενή στην Αφρική με HIV/AIDS που δεν έπαιρνε θεραπεία για τη νόσο του. Τα συγκεκριμένα άτομα, λόγω του συνδρόμου της ανοσοκαταστολής από τον ιό HIV, είναι χρόνιοι ξενιστές του κορωνοϊού και έτσι με αποδυναμωμένο το ανοσοποιητικό και μεγάλο χρόνο που έχει ο ιός για συνεχή και ανεμπόδιστο πολλαπλασιασμό, είναι εύκολο να ξεπηδήσουν μεταλλαγμένα στελέχη με πολλαπλές μεταλλάξεις και νέες ιδιότητες. Τα μέχρι τώρα πάντως καινούργια στοιχεία, στα λίγα περιστατικά μελέτης, δείχνουν μεν έντονη μολυσματικότητα – μεταδοτικότητα, αλλά δε φαίνεται (προς το παρόν) το νέο στέλεχος να δημιουργεί πιο βαριά νόσο.
Η εκτίμηση των επιδημιολογιών είναι ότι «τα εμβόλια πιθανόν να εμποδίζουν αν όχι τη λοίμωξη, τουλάχιστον τη σοβαρή νόσηση από την παραλλαγή Όμικρον. Πάντως στα μέχρι σήμερα υπό μελέτη περιστατικά, η νόσος είναι ήπια. Έχει διάρκεια από 1 – 3 μέρες, με κόπωση, μυαλγίες και ήπιο βήχα, χωρίς ανοσμία κλπ (σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του καθηγητή Ηλία Μόσιαλου και της δρας Άντζελικ Κοέτζε, προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου της Ν. Αφρικής). Ίσως τα εμβόλια έχουν μικρότερη αποτελεσματικότητα, όπως και τα μονοκλωνικά αντισώματα (και κάποιος που έχει νοσήσει στο παρελθόν, επίσης θα μπορεί να μολυνθεί εκ νέου).
Εγρήγορση λοιπόν από όλους μας. Ίσως είναι η στιγμή για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό και αναμονή και μελέτη προκειμένου να δούμε πώς τελικά θα συμπεριφερθεί αυτή η νέα παραλλαγή Όμικρον.
Νικόλαος Γεωργιάδης, Ιατρός Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας
